Brzdęk i Dźwięk

Katarzyna Kawalec

Studiowała na kierunku aktorskim (dyplom 2008 rok) i reżyserii (przedstawienie dyplomowe: „Gil pogromca smoków” inspirowany prozą Tolkiena w Teatrze Lalek Arlekin w Łodzi, 2012 rok) na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku Akademii Teatralnej w Warszawie.

W latach 2009-2010 jako aktorka współpracowała z Teatrem Guliwer w Warszawie, w latach 2010- 2014 z Teatrem Lalek Arlekin w Łodzi. W tym ostatnim, poza spektaklem dyplomowym, wyreżyserowała przedstawienia dla małych dzieci: „Pstryk” (2011, tu również stworzyła scenografię) i „ Szary Chłopiec” (2013). Jako asystent reżysera współpracowała z Białostockim Teatrem Lalek („Pan Brzuchatek", 2009) i Teatrem Baj Pomorski („Na Arce o ósmej", 2010). Poza działalnością aktorską i reżyserską prowadzi warsztaty dla dzieci i młodzieży, pisze teksty piosenek i scenariusze do spektakli dla dzieci.

Radek Bolewski

Absolwent Akademii Muzycznej w Łodzi i Akademii Muzycznej w Katowicach. Perkusista, wokalista, kompozytor współtworzący zespoły Fonovel i Lstadt (2004-2010).

Jako muzyk sesyjny współpracował z: Krystyną Prońko, Elżbietą Adamiak, Joanną Kondrat, Agnieszką Greinert, Pawłem Serafińskim, Kubą Raczyńskim, Wojciechem Lipińskim, Marcinem Janiszewskim, Big Bandem Akademii Muzycznej w Łodzi, Teatrem Muzycznym w Łodzi, Teatrem Lalek „Arlekin”. Od roku 2005 prowadzi klasę perkusji i klasę zestawu jazzowego w Zespole Szkół Muzycznych im. St. Moniuszki w Łodzi. Uczestniczył w wielu projektach muzycznych, m.in.: tworzył muzykę do spektaklu „ Szary Chłopiec” w reż. Katarzyny Kawalec (2013),  Fonovel – „Różowy Album” – wyd. DF STUDIO (2013), Agnes Greinert – „Czekam na jutro” (2014) czy Krystyna Prońko Poranne łzy i inne tęsknoty... (2008).

Areta Magdalena Puchalska

Absolwentka Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu na wydziale Architektury Wnętrz i Scenografii. W Poznaniu współpracowała m.in. z plenerową grupą teatralną Asocjacja 2006 i Polskim Teatrem Tańca. W Warszawie współpracuje z Teatrem Lalka w charakterze scenografa, twórcy animacji i grafika. Wśród wielu realizacji stworzyła m.in. wizualizacje do spektaklu „Bankructwo małego Dżeka” w reżyserii Łukasza Kosa. Prowadzi warsztaty plastyczne i filmowe dla dzieci.

Pierwszą scenografię dla najmłodszych dzieci zaprojektowała do spektaklu „Szary Chłopiec” w reżyserii Katarzyny Kawalec w Teatrze Arlekin w Łodzi w 2013 roku.

Teatr "Baj Pomorski" ma nową scenę. Scena to szczególna. Raz na jakiś czas zmienia się w nią teatralna kawiarnia. Wtedy na kawiarnianej podłodze pojawiają się kolorowe poduszki. Na nich zasiadają widzowie. Mają oni zaledwie rok, dwa, trzy, najwyżej cztery lata. (...)

Maluszki już w korytarzu wita uśmiechnięta pani Dźwięk (Marta Parfieniuk-Białowicz), która zaprasza je do uważnego słuchania. A potem, w magicznej przestrzeni teatralnej, cztery postaci tworzą (czasem w bardzo nietypowy sposób) i nazywają: szelesty, stukot, turkot, szum... Są też kolorowy, niezwykły stragan pełen muzyki i roztargniony kompozytor z wielkim piórem i nutami.

Historia jest prościutka - mówi autorka scenariusza i reżyserka spektaklu "Brzdęk i Dźwięk", Katarzyna Kawalec. - To zabawa w poszukiwanie dźwięku, pokazująca, jak przekształca się on w muzykę, w piosenkę. Dzieciom przedstawia to czworo bohaterów. Brzdęk (Krzysztof Grzęda) prezentuje muzykę odnajdywaną w zwykłych odgłosach z otoczenia, tworzoną z tego, co wokół: szmerów, stuknięć, turkotu. Pani Dźwięk o muzyce wie trochę więcej. Ma świadomość rządzących nią prawideł, choć oczywiście mówi o tym prostym jezykiem. Balerinka (Edyta Soboczyńska) pokazuje związek muzyki z ruchem. Jest wreszcie Maestro (Krzysztof Parda), który ma pewien kłopot ze stworzeniem utworu... Szuka umykających pomysłów. Ponieważ o słuchaniu można mówić długo, skupiliśmy się na dźwiękach przyjaznych dla małych dzieci, niezbyt głośnych i niezbyt gwałtownych, łatwych do wychwycenia i określenia. 

Przedstawienie ma uwrażliwić maluchy na odgłosy dobiegające z otoczenia, pobudzić do twórczej zabawy. - Chodzi o uświadomienie, że ciekawego dźwięku możemy szukać wszędzie - dodaje reżyserka - i że to nie musi byc muzyka z płyt, że wystarczy posłuchać, jak ktoś biegnie, wybijając rytm, ktoś puka do drzwi, mucha brzęczy... To wszystko składa się na muzykę życia.

Mirosława Kruczkiewicz, Pierwsze kroki? Do teatru!, "Nowości" 20.06.2014, s. 27

„Brzdęk i Dźwięk” to spektakl przyjemny w warstwie wizualnej oraz muzycznej. Jednak nie zawsze jego odbiór jest komfortowy. Gdy do uszu niektórych dzieci docierają trzaski lub szelesty, bywa, że reagują one płaczem. I gdy do przeniesienia się do krainy pełnej drzew i ptaków nie potrzeba było wiele, tak i w tym przypadku zbędna była ucharakteryzowana na przykład na czarownicę aktorka, by poczuć się nieswojo. I wcale nie jest to zarzut. To wbrew obawom rodziców mądre rozwiązanie i krok w stronę edukacji najmłodszych widzów. Jest to zjawisko o tyle ciekawe, że wskazuje opiekunom, które dźwięki – będące być może nowością – mogą z dziećmi oswoić przez późniejszą zabawę. Nawet już chwilę po spektaklu te same odgłosy, budzące jeszcze przed momentem obawę, stają się przedmiotem doskonałej zabawy w gronie aktorów, dzieci i opiekunów. Taki właśnie – edukacyjny – walor przedstawienia przemawia do mnie najmocniej. Dzięki „Brzdękowi i dźwiękowi” maluchy oswajają zarówno teatr, jak i świat.

Michalina Pietkiewicz, Szmery u turkoty z życia wzięte, TeatrDlaWas 8.02.2016.

Skąd pomysł, by tworzyć repertuar dla tak trudnej i do bólu szczerej publiczności? (pyta Małgorzata Strzyżewska)
W dużym stopniu popchnęła mnie ku temu intuicja. Moja historia z najnajami zaczęła się od fascynacji jednym z tekstów współczesnego francuskiego dramaturga Philippe’a Dorina, który wprawdzie nie jest adresowany do malutkich dzieci, natomiast mnie tam zafrapował potencjał rozmowy z takim widzem. Warto o nim pamiętać, dlatego że dopiero uczy się świata, tego jak go nazywać i jak poznawać. Lata bardzo wczesnego dzieciństwa są istotne dla bycia później dorosłym człowiekiem, więc myślę, że im więcej teraz damy im możliwości do uczenia się świata i przetwarzania, nawet samemu, w prostą sztukę, tym później łatwiej jest temu dziecku. To bardzo cenne, by dziecko umiało się bawić, a teatr dostarcza takich metod także rodzicom. Bardzo mnie to cieszy, że dyrektorzy w teatrach. (...)

Aktorzy, z którymi pracowałam przy tym spektaklu, to jeden z najbardziej muzycznych zespołów w Polsce. Takich, które świetnie przeżywają i czują rytm, muzykę i energię dzieci, a do tego bardzo dobrze śpiewają. Niektóre zadania rytmiczne w „Brzdęku i Dźwięku” są bardzo trudne, a aktorzy zaskoczyli w sekundę. Są bardzo zdolni i wrażliwi na widza. Rozmawialiśmy wspólnie o pedagogicznym podejściu do dzieci. Nie stawiają siebie w sytuacji nauczyciela i mistrza. Współczesna pedagogika odkryła, że bardzo często to dzieci są mądrzejsze, a aktorzy to świetnie wyczuli i pokazali. Doskonale wypracowana scenografia Arety Puchalskiej i muzyka Radka Bolewskiego to rzeczy, które mają duże znaczenie w tym spektaklu – to wizualny i dźwiękowy sposób rozmowy.

"Po nutach do Baja". Rozmowa z Katarzyną Kawalec na portalu Kulturalny Toruń PRZECZYTAJ

"Założeniem trwającego 30 minut spektaklu, jest szukanie dźwięku tam, gdzie nie jesteśmy nauczeni go szukać" - podkreśla reżyserka Katarzyna Kawalec. "Dlatego też dźwięk na scenie powstaje bez popularnych i znanych instrumentów. Pojawiają się za to rurki oraz folie. Ważny jest także udział dziecięcej publiczności" - dodaje reżyserka spektaklu.

Zapowiedź Iwony Muszytowskiej-Rzeszotek w Polskim Radiu Pomorza i Kujaw POSŁUCHAJ

Zapowiedź Mariusza Orłowskiego w Telewizji Toruń ZOBACZ