TEATR "BAJ POMORSKI"
UL. PIERNIKARSKA 9, 87-100 TORUŃ
SEKRETARIAT: +48 56 652 24 24 FAX 56 652 27 17
SEKRETARIAT@BAJPOMORSKI.ART.PL
DZIAŁ ORGANIZACJI WIDOWISK
56 652 20 29, WEW. 35, 36, 54;
ORGANIZACJA @BAJPOMORSKI.ART.PL Nr. konta bankowego (bilety) 23116022020000000061721102
W labiryncie świadomości
W labiryncie świadomości
Ciemność. Wszystko zaczyna się w ciemności, która należy do głównego bohatera, Michała. Jest to trudna do zidentyfikowania przestrzeń, w której nagle pojawia się obraz autorstwa Charlesa-Édouarda Chaise’a Theseus, defeater of the Minotaur. Dzieło przedstawia Tezeusza triumfującego nad ciałem pokonanego Minotaura i jest głównym punktem wyjścia dla dramatu. Zagubiony Michał nie rozumie, dlaczego taki wizerunek pojawił się w „jego” ciemności.
Struktura spektaklu jest podwójna. Mamy współczesnego Michała i antycznego Tezeusza, których życia poniekąd się splatają. Przeszłość łączy się z teraźniejszością przeciwstawiając ze sobą odważnego herosa z niepewnym siebie Michałem.
Mit o Tezeuszu staje się przenośnią wykorzystaną do przestawiania świata realnego. Michał przyrównuje swoje życie do losów herosa, aby lepiej zrozumieć swoje postępowanie. Natomiast wszystkie osoby, które kiedykolwiek istniały w jego życiu, stają się postaciami mitu. Bohater szuka siebie w labiryncie własnego umysłu i życia. Na jego drodze staje jego wróg – Byk. Zadaniem Michała jest okiełznanie dzikiej, potwornej bestii. Jednak chłopak nie jest w stanie zrobić tego sam, dlatego udaje się po pomoc do psycholożki. Wtedy to następuje przełom i Minotaur zostaje pokonany.
Wszystkie wydarzenia odbywają się w głowie bohatera. Potwór jest odzwierciedleniem braku samoakceptacji chłopaka, który stara się zwalczyć swoje problemy psychiczne. Michał samookalecza się, a nawet próbuje popełnić samobójstwo. Sylwetka bohatera jest złożona – aby ją przedstawić, wybrał herosa Tezeusza, natomiast odepchnięty przez ojca Minotaur, symbolizuje nie tylko to, jak on siebie widzi, ale też to, jak jest traktowany przez innych.
Ważne są również sylwetki kobiet. Pojawiają się dwie siostry, dwa oblicza jednej kobiety. Fedra – mroczna, a także uwodzicielska, niewinna, delikatna Ariadna. Jedna zostaje żoną Tezeusza, druga jest przez niego wykorzystana w celu zabicia potwora. Są również dwie matki – Ajtry, puszczającej Tezeusza w świat oraz matki Michała, która panikuje, kiedy traci kontakt z synem. To właśnie scena Michała z jego matką jest kluczowa dla wybrzmienia przekazu spektaklu. Chłopak opowiada jej o tym, co w sobie krył, zwierza się ze swoich problemów.
Ta niezwykła fantasmagoria przykuwa również uwagę rozmaitymi elementami języka teatralnego: lalkami, scenografią, wizualizacją i transową muzyką.
Na potrzeby spektaklu Hubička stworzył wiele lalek – małe, przypominające terakotowe figurki, klasyczne marionetki oraz potężną głowę byka. Wszystkie lalki są białe i mają twarze stylizowane na greckie rzeźby. Jedna z nich jest naturalnej wielkości i najpierw jest szkieletem, a później staje się pełniejszym ciałem. Ta lalka przedstawia ciało Michała, którego nie jest on w stanie zaakceptować. Między nim a ciałem wywiązuje się konflikt. Bohater usiłuje zmusić swoje ciało do walki, ale to mu ciągle odmawia, co sprawia, że podświadomość Michała również rezygnuje z ćwiczeń.
Scenografia przypominać ma starożytną Grecję, stylizowaną na bardziej współczesną. Można rozpoznać klasyczne elementy, jak filary, kostiumy antycznych bohaterów, fotele, kamienny stolik. Jednak światła, które ukazują narodziny Minotaura oraz jego dorosłą postać, sprawiają, że starożytna Grecja nabiera współczesnego wymiaru. Widz doskonale zdaje sobie sprawę, że mit rozgrywa się nie tylko w płaszczyźnie antycznej, ale też teraźniejszej.
Muzyka nie jest zbudowana jedynie z tradycyjnie rozumianej linii melodycznej. Klimek zastosował również takie dźwięki, jak: szepty, bicie serca, pulsowanie krwi, odgłosy potyczek i spadających kropli.
Na scenie dzieje się dużo, jednak tak zróżnicowane efekty specjalne nie zagłuszają przekazu dramatu.
Spektakl zwraca uwagę na takie problemy, jak: samotność podczas walki z chorobą, wpływ środowiska na innych, kreowanie innego świata w celu wyjaśnienia sobie tego, jak działa prawdziwy świat. Równocześnie kładzie nacisk na szukanie pomocy, kiedy jej potrzebujemy oraz nieukrywanie swoich emocji. Pokazuje, jak bardzo niszczycielskie jest uczucie niemocy, którego nie jesteśmy w stanie sami kontrolować.
Paulina Mordal
Z głową byka
Białostocki Teatr Lalek.
Reżyseria i scenariusz: Robert Jarosz
Scenografia: Pavel Hubička
Multimedia: Sebastian Łukaszuk
Ruch sceniczny: Marta Bury
Aktorzy: Ewa Żebrowska, Agnieszka Sobolewska, Agata Stasiulewicz, Jacek Dojlidko, Błażej Piotrowski, Mirosław Janczuk
24.10.2023